Biện pháp phòng trừ tuyến trùng gây hại trên cây trồng

Tuyến trùng thường lây lan từ nguồn đất bổ sung, nước tưới và giống cây trồng đã bị nhiễm. Để phòng ngừa, điều trị tốt truyến trùng gây hại cần phối hợp tốt các biện pháp sau:

Tuyen trùng 01 — Hình ảnh cấu trúc của tuyến trùng

1. BIỆN PHÁP CƠ HỌC

Kiểm tra nguồn đất bổ sung, đảm bảo nguồn đất không bị nhiễm tuyến trùng.
Nguồn nước tưới đảm bảo không chảy từ nguồn nhiễm bệnh xung quanh. Cần đánh rảnh thoát nước trong vườn, đảm bảo thoát nước tốt sau khi mưa, tránh tình trạng nước chảy tràn khi mưa sẽ làm lây lan mầm bệnh.
Cần chọn lọc giống kỹ hạn chế lây lan nhiễm tuyến trùng từ giống cây.
Đối với mẫu bệnh tại vườn, sau khi xử lý cây nhiễm bệnh thì cần được mang đi đốt bỏ. Không nên vứt cây bệnh, rễ cây mang mầm bệnh vào nguồn nước tưới.
Cần khử trùng, vệ sinh sạch dụng cụ làm vườn trước khi sử dụng để tránh lây nhiễm.

tuyen trung 02 — Hình ảnh bộ rễ bị tuyến trùng tấn công

2. BIỆN PHÁP HÓA HỌC

Xử lý đất bằng các loại thuốc bảo vệ thực vật có hoạt chất diệt tuyến trùng và nấm bệnh gây hại trước khi canh tác: Emamectin benzoate, Ethoprophos, Carbosulfan, Metalaxy, Mancozeb, Fosetyl aluminium, Chlorpyrifos ethyl,...
Khi cây có biểu hiện bị nhiễm tuyến trùng nặng cần xử lý các thuốc diệt tuyến trùng và nấm bệnh kết hợp hoạt chất sinh học trước. Sau 10 - 15 ngày bón các loại phân vi sinh bổ sung vi sinh vật có ích, kết hợp với các hoạt chất sinh học cho đất định kỳ 15 - 30 ngày/ lần để ngăn ngừa hiệu quả.

3. BIỆN PHÁP SINH HỌC

a. Sử dụng các chất hợp sinh học:

Hoạt chất Azadirachtin từ cây Neem Ấn Độ: nhiều nghiên cứu trong và ngoài nước cho thấy hiệu quả kiểm soát tuyến trùng của Neem là trên 70% bởi một số cơ chế sau:

Làm trứng của tuyến trùng không nở được
Con non chán ăn, ức chế quá trình phát triển và gây loạn giới tính
Con trưởng thành mất khả năng giao phối, ức chế khả năng đẻ trứng.

tuyen trung 04 — Hình ảnh thành phần Azadirachtin trong các bộ phận của cây Neem

Hoạt chất Chitosan: chiết xuất từ vỏ tôm cua, có tác dụng mạnh lên tuyến trùng gây hại thực vật nhờ vào hoạt tính Nematicidal - ức chế sự phát triển của trứng và tiêu diệt tuyến trùng trưởng thành.

b. Sử dụng nấm có lợi để kiểm soát tuyến trùng:

Nhóm bẫy tuyến trùng: Monacrosporium sp., Dactylalla sp. Sử dụng cấu trúc sợi nấm đặc biệt để săn bắt tuyến trùng, chúng có thể tấn công từ bên ngoài hoặc từ bên trong tuyến trùng. Tuyến trùng sẽ bị mắc kẹt trong các cấu trúc bẫy của nấm và sẽ bị giết chết.

tuyen trung 05 — Hình: Nấm *Monacrosporium* sp. (A), *Dactylalla* sp. (B) bẫy tuyến trùng

Nấm ký sinh tuyến trùng: Harposporium sp., Haptocillium sp. Tuyến trùng trong quá trình ăn đã ăn phải bào tử nấm Harposporium, bào tử nấm nảy mầm, phát triển khuẩn ty bên trong cơ thể Tuyến Trùng, sau đó phá vỡ lớp biểu bì của tuyến trùng, chui ra ngoài và hình thành thế hệ bào tử nấm tiếp theo.

tuyen trung 06 — Hình: Nấm *Harposporium* sp. (C), *Haptocillium* sp. (D) ký sinh trên truyến trùng

Nấm ký sinh tuyến trùng: Paecilomyces lilacinus (nấm tím). Là một loại nấm có thể ký sinh lên trứng của tuyến trùng, làm cho trứng không thể nở được. trong thử nghiệm nhà kính, P. lilacinius làm giảm tuyến trùng 30% (Hashem và Abo-Elyousr 2011) và 67% trong một thí nghiệm đồng ruộng (Saha và Khan 2016)